Zgłoszone uwagi ZLPwRP do wytycznych i rekomendacji opracowanych podczas Ogólnopolskiej Narady o Lasach

Całość dokumentu jest niespójna i mało zrozumiała, zawiera on pozbawione definicji określenia.

Wszystkie lasy, które są w zarządzie PGL Lasy Państwowe są traktowane przez leśników jako cenne przyrodniczo i ważne dla społeczeństwa. Funkcje lasu, a tym samym cele gospodarki leśnej określa artykuł 7 ustawy o lasach, uchwalonej przez Sejm RP we wrześniu 1991 roku. Wymieniono tam cele prowadzenia gospodarki leśnej i cel produkcyjny umieszczono dopiero w punkcie 5. Nie należy jednak zapominać o zasadzie samofinansowania się Lasów Państwowych. Pozyskanie i sprzedaż drewna zapewnia przychody na utrzymanie PGL LP oraz na wspieranie budżetu Państwa Polskiego i bardzo wielu dziedzin życia społecznego Polaków. Jesteśmy przekonani, że dopiero zachwianie tej równowagi i efekty nieuchronnego spadku przychodów LP, będące skutkiem pomysłów lansowanych obecnie przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska uświadomi to Polakom.

Większość działań wykazywanych w opiniowanym dokumencie jako nowatorskie funkcjonuje już w Lasach Państwowych od dawna. Były one realizowane także w czasach sprzed 1990 roku, kiedy najważniejszą była funkcja produkcyjna lasu. To leśnicy są inicjatorami wielu działań ochronnych i to oni wyznaczali w Polsce Sieć Natura 2000, która podlega ciągłym modyfikacjom. Dlatego, w związku z argumentami przytoczonymi na wstępie podsumowania, część naszych członków jest za odrzuceniem opiniowanych rozwiązań w całości. Ryzyko wynikające z coraz szybszych zmian klimatu wymusza coraz większą liczbę zdarzeń nieprzewidywalnych, skutkujących niszczeniem znacznych obszarów lasów. Są to coraz większe szkody od wiatrów, owadów i grzybów. Potrzebne jest znacznie bardziej elastyczne budowanie Planów Urządzania Lasu, przy jasno doprecyzowanych prawnie uprawnieniach Nadleśniczych w zakresie prowadzenia gospodarki leśnej. Jakiekolwiek sztywne uwarunkowania i kryteria odnośnie poszczególnych kompleksów leśnych doprowadzą w stosunkowo krótkim okresie czasu do znacznych strat w aktualnym, ciągle znacznym zasobie przyrodniczej różnorodności obecnych obszarów leśnych. Podobnie jest z zachowaniem ciągłości lasów. To właśnie dzięki pracy leśników mamy dzisiaj takie, a nie inne lasy. Jesteśmy przeciwnikami rewolucyjnych, oderwanych od rzeczywistości, pozbawionych odpowiedzialności zmian. Rozumiejąc jednak potrzeby ewolucji poglądów i zmian, poprzez swojego przedstawiciela w obradach Ogólnopolskiej Narady o Lasach zabieraliśmy głos i wskazywaliśmy bezpieczne dla przyrody i lasu oraz pożyteczne dla społeczności rozwiązania. Nieustannie wyrażamy gotowość do racjonalnego dialogu o problemach, do których rozwiązywania jesteśmy znakomicie przygotowani. Napisaliśmy w tych sprawach wiele pism, apeli i wniosków do przedstawicieli Ministerstwa Klimatu i Środowiska, nadzorującego polskie leśnictwo i ochronę przyrody. Podobnie jak do najważniejszych osób w Państwie Polskim, które biorą na siebie odpowiedzialność za decyzje podejmowane wbrew głosowi polskich leśników i przyrodników.

Przekazujemy zatem w załączeniu tabelę przygotowana na podstawie opinii członków ZLP w RP z całej Polski, odnoszącą się do propozycji przekazanych nam do konsultacji przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Mamy świadomość, że to tylko konsultacje ale przy tej okazji po raz kolejny apelujemy o odpowiedzialne decyzje i szacunek dla wieloletniej, odpowiedzialnej pracy polskich leśników.

Przykłady:

Nadleśnictwo o łącznej powierzchni 23930 ha:

„starolasy” zajmują w nim powierzchnię 2450 ha, bufory wokół cieków 925 ha, enklawy 130 ha, siedliska NATURA 2000 wymienione w wytycznych – 4764 ha, bagna – 451 ha

Inny przykład:

Na terenie nadleśnictwa o powierzchni ok. 20 tys ha ok 9000 ha to drzewostany porolne w pierwszym pokoleniu, powstałe na bardzo słabych gruntach z zalesienia w latach 1946-55. Nękane w ostatnich latach szkodami od wiatru, owadów i grzybów, które znacznie zmniejszyły ich stabilność. Wymagają przemyślanej i racjonalnej przebudowy. Wyłączenia z gospodarki leśnej, ograniczenia i wyznaczenie tam tzw. lasów społecznych uniemożliwi niezbędna przebudowę.

Dużo naszych wątpliwości i obaw budzą niezrozumiałe i niejednoznaczne zapisy w wielu miejscach opiniowanego dokumentu, szczególnie w załączniku nr 1 „Zasady gospodarowania na obszarach o szczególnych walorach przyrodniczych i społecznych”.
Oceny i opisy bardzo subiektywne typu „las spokojny” „wrażenie dzikości” „las o wyglądzie naturalnym” spowodują w naszej ocenie kolejne, nikomu niepotrzebne konflikty bo każda osoba ma inne odczucia spokoju dzikości i naturalności w tym samym lesie. Pozostawianie drzew do „pojawienia się symptomów rozpadu” oraz „Pozostawienie znacznej części dojrzałego drzewostanu do naturalnego rozkładu” bezwzględnie spowoduje narażenie osób korzystających z tych lasów na utratę zdrowia lub życia.

Kto będzie ponosił za to odpowiedzialność?

Niestety takie przypadki już mamy, a leśnicy, głównie leśniczowie niesłusznie w naszej ocenie postawieni w stan oskarżenia korzystają z naszej pomocy. Dlatego wielokrotnie zwracaliśmy się o zmiany ustawowe zasad korzystania z lasu, zapisując korzystanie z lasu warunkiem wejścia tam na własne ryzyko i odpowiedzialność.

Jarosław Szałata
Przewodniczący ZLP w RP