Przed nami wymiana pokoleniowa leśników i obecnie bardzo często  do biura ZLP w RP trafiają pytania dotyczące zasad udzielania urlopu na poratowanie zdrowia. Aby ułatwić leśnikom zrozumienie tych zasad przedstawiam przykład z nadleśnictwa X.

Przypadek pracownika nadleśnictwa X, który pracuje na stanowisku leśniczego:

– od 2009 roku ma uznaną chorobę zawodową – neuroboreliozę z 30 % uszczerbkiem na zdrowiu, od dwu lat przebywa na krótszych lub dłuższych zwolnieniach lekarskich –  w tym roku cały I kwartał, również VIII i IX spędził na zwolnieniu.

– w okresie ostatnich 2 lat przebywał dwukrotnie na leczeniu sanatoryjnym oraz szpitalnym.

– 1 października 2017 roku nabywa prawa emerytalne, wystosował pismo do pracodawcy o zamiarze przejścia na emeryturę z końcem I kwartału 2018 roku.

– w ostatnim czasie postanowił złożyć wniosek do pracodawcy o udzielenie mu od 1. X. 2017r. urlopu 6 miesięcznego na poratowanie zdrowia.

Teza: Prawdopodobnie nadleśniczy odmówi mu udzielenia takiego urlopu.

Pytanie: czy nadleśniczy może udzielić w takim przypadku urlopu na poratowanie zdrowia?

Odpowiedź:

Zasady udzielania urlopu na poratowanie zdrowia reguluje §23 PUZP dla Pracowników Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe:

§ 23

 

1. Pracownik może otrzymać urlop dodatkowy na leczenie sanatoryjne, a także urlop dla poratowania zdrowia, pomimo nie wykorzystania bieżącego urlopu wypoczynkowego.

2. Urlopu dodatkowego na leczenie sanatoryjne, o którym mowa w ust. 1, można udzielić tylko na podstawie skierowania na leczenie sanatoryjne i na okres ustalony w tym skierowaniu, nie przekraczający jednak jednego miesiąca.

2a. Urlopu na poratowanie zdrowia, o którym mowa w ust. 1, udziela się w wymiarze nie przekraczającym jednorazowo sześciu miesięcy, pracownikowi, który przepracował w Lasach Państwowych co najmniej 3 lata, w pełnym wymiarze czasu pracy.

2b. Na wniosek pracownika, udokumentowany skierowaniem na leczenie sanatoryjne, pracodawca – nie częściej niż co dwa lata – pokrywa 95% kosztów pobytu pracownika w sanatorium, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

a)      pracownik przepracował co najmniej 3 lata u pracodawców objętych Układem,

b)      leczenie sanatoryjne jest ukierunkowane na profilaktykę schorzenia, mającego związek z warunkami pracy,

c) pracownik zobowiąże się pokryć 5% kosztów pobytu w sanatorium.

3. Urlopu na poratowanie zdrowia udziela pracodawca, z zastrzeżeniem ust. 3a.

3a. Kierownikowi jednostki organizacyjnej urlopu, o których mowa w ust. 3, udziela organ powołujący.

3b. Wniosek o udzielenie urlopu na poratowanie zdrowia powinien być uzasadniony przez pracownika i udokumentowany zaświadczeniem lekarskim stwierdzającym, że rodzaj schorzenia wymaga udzielenia urlopu, a jego wykorzystanie rokuje powrót pracownika do pracy zawodowej

4. Za czas urlopu dodatkowego na leczenie sanatoryjne i urlopu na poratowanie zdrowia pracownikowi przysługuje wynagrodzenie obliczone jak za urlop wypoczynkowy.

Opinia prawna:

Wydaje się, że nadleśniczy słusznie odmówił udzielenia urlopu na poratowanie zdrowia, powołując się na brak zrealizowania jednej z przesłanek uzasadniających jego udzielenie, a określonych w §23 PUZP dla Pracowników Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. Zgodnie z ustępem 3b. wniosek o udzielenie urlopu na poratowanie zdrowia powinien być uzasadniony przez pracownika i udokumentowany zaświadczeniem lekarskim stwierdzającym, że rodzaj schorzenia wymaga udzielenia urlopu, a jego wykorzystanie rokuje powrót pracownika do pracy zawodowej. Rzeczywiście interpretacja tego postanowienia wskazuje, iż mowa jest o schorzeniu już istniejącym, a nie wyłącznie o jego podejrzeniu lub prawdopodobieństwie. Tylko zresztą w sytuacji rzeczywistego istnienia schorzenia zasadnym jest skorzystanie z urlopu w celu powrotu pracownika do zdrowia i do pracy zawodowej. W przypadku braku schorzenia i wyłącznie istnienia jego podejrzenia trudno byłoby mówić o niemożliwości świadczenia pracy i niezasadnym byłoby wykorzystywanie urlopu dla poratowania zdrowia, którego celem nadrzędnym jest przecież regeneracja sił pracownika.

Reasumując należy wskazać, że celem uzyskania przez pracownika uprawnienia do skorzystania z urlopu na poratowanie zdrowia pracownik ten powinien przedstawić zaświadczenie lekarskie, z którego wprost wynikają:

– rodzaj schorzenia,

– konieczność udzielenia urlopu na poratowanie zdrowia,

– pozytywne rokowania w zakresie powrotu do zdrowia w przypadku udzielenia urlopu.

Samo stwierdzenie przez lekarza podejrzenia np. neuroboreliozy nie stanowi dla pracodawcy podstawy do udzielenia urlopu na poratowanie zdrowia.

Za słuszne należy uznać także stanowisko nadleśniczego, iż nie jest możliwym udzielenie urlopu na poratowanie zdrowia w trakcie przebywania na zwolnieniu lekarskim. Urlop zdrowotny nie jest równoznaczny ze zwolnieniem lekarskim od wykonywania pracy. Pozostaje on urlopem, wprawdzie nie wypoczynkowym, ale urlopem. Dlatego nie można z tych dwóch urlopów korzystać równocześnie w tym samym okresie czasu.

Wiele zależy od opinii wyrażonej przez lekarza, a zatem każda sprawa musi być traktowana indywidualnie. Sam fakt istnienia choroby nie jest przyczynkiem do uzyskania urlopu na poratowanie zdrowia. Pracownik musi legitymować się posiadaniem zaświadczenia lekarskiego wprost stwierdzającego jego przypadłość i zasadność udzielenia takiego urlopu. Należy mieć jednak również na uwadze ryzyko związane z nieudzieleniem urlopu na poratowanie zdrowia w przypadku istnienia ku temu stosownych przesłanek. W sytuacji niezasadnej odmowy, pracownik jest uprawniony do dochodzenia udzielenia urlopu na drodze sądowej.

W naszym konkretnym przykładzie cytowanym na wstępie nie zostaje spełniony wymóg powrotu do pracy po poratowaniu zdrowia, gdyż pracownik przechodzi na zaopatrzenie emerytalne i nie będzie świadczył pracy, zatem nadleśniczy odmówi udzielenia urlopu.

Opracował na podstawie opinii z kancelarii prawnej- Jarosław Szałata