Na zaproszenie Przewodniczącego Organizacji Zakładowej Związku Leśników Polskich w RP przy Nadleśnictwie Hajnówka, Wiesława Komarewskiego, odbyło się w dniu 8 lica spotkanie przewodniczącego ZLP w RP Bronisława Sasina z przedstawicielami załóg Nadleśnictw: Hajnówka, Białowieża i Browsk. W spotkaniu uczestniczył Zastępca Dyrektora ds. Ekonomicznych z RDLP Białystok – Cezary Świstak oraz Nadleśniczowie: – z Nadleśnictwa Hajnówka – Grzegorz Bielecki, z Nadleśnictwa Białowieża – Andrzej Konieczny i z Nadleśnictwa Browsk – Dariusz Skirko.

Na początku spotkania przewodniczący, Bronisław Sasin, poinformował zebranych o bieżących działaniach Związku ze szczególnym zaakcentowaniem problemów płacowych, polityki mieszkaniowej oraz ryczałtów na rozjazdy samochodami prywatnymi. Następnie Zastępca Dyrektora ds. Ekonomicznych przedstawił sytuację finansową RDLP Białystok z uwzględnieniem wyników w/w nadleśnictw. Z kolei Zastępca Nadleśniczego Nadleśnictwa Hajnówka, Andrzej Antczak, poinformował zebranych o przebiegu spotkania w dniu 2.07.br. z Ministrem Środowiska w sprawie polityki ochronnej Puszczy Białowieskiej.

W dyskusji zebrani zwracali uwagę na konieczność podjęcia walki z kornikiem drukarzem, przywrócenia pierwotnego planu urządzania lasu. Gatunkiem zagrożonym gradacją kornika drukarza jest oczywiście świerk pospolity (Picea abies), który jest najliczniejszym gatunkiem dominującym w zbiorowiskach leśnych i zajmuje 26 % powierzchni Puszczy. W ocenie pracowników w/w nadleśnictw Puszcza umiera „na stojąco” w bardzo szybkim postępie, drzewostany są w fazie rozpadu, co najlepiej widać na trasie Hajnówka – Białowieża. Lustracja terenowa potwierdza, że Puszcza Białowieska – perła europejskich i światowych lasów nizinnych – ulega powolnemu zamieraniu i rozpadowi głównego drzewostanu – foto poniżej.

Świeże igliwie świerkowe zalegające na drodze

W wyniku wypadania świerka ze składu głównego drzewostanu zwiększa się udział głównie graba i leszczyny. Jest to sukcesja naturalna i tak się dzieje kiedy człowiek nie ingeruje w ekosystemy leśne. Według badań prof. Matuszkiewicza, który wykazał, że w okresie ostatnich 30 lat z powodu ochrony ścisłej, z terenu Puszczy Białowieskiej ustąpiło 30 gatunków roślin naczyniowych i następuje dominacja grabu. Prowadzone od 78 lat stałe obserwacje na terenie ściśle chronionym w Puszczy Białowieskiej (Białowieskim Parku Narodowym), zapoczątkowane przez Prof. Włoczewskiego i kontynuowane obecnie przez prof. Brzezieckiego pokazują, że dominujący niegdyś świerk w drzewostanie wielogatunkowym został praktycznie wyparty z drzewostanu z innymi gatunkami – a ich miejsce zajął grab, który na początku badań stanowił znikomy udział w lesie

Poniższe fotografie potwierdzają powyższą tezę również na powierzchniach gdzie jeszcze dominuje świerk.

Jeżeli nie nastapią zdecydowane działania zwalczania kornika drukarza w celu zachowania jeszcze „ żywych” świerków wystapi problem podobny do sytuacji w Tatrzańskim Parku Narodowym, gdzie na skutek działalności kornika i w wyniku ochrony ścisłej, zniknął regiel górny. Aby powstrzymać gradację kornika trzeba usuwać zasiedlone drzewa i to jest jedyna i konieczna  operacja. Oczywiście gradacja ustanie, kiedy świerk wypadnie, podobnie jak w Beskidach. Czy Puszcza Białowieska powinna pozostać bez pomocy człowieka, jak uważa część ekologów? Czy nie jest to eksperyment zbyt ryzykowny i zbyt kosztowny? Co pozostanie z  perły lasów Polski i Europy?

Najwyższa Izba Kontroli przedstawiła raport dotyczacy , działań w Puszczy Białowieskiej. Kontrolerzy nie dopatrzyli się żadnych poważnych nieprawidłowosci, do których miało dochodzić w Nadleśnictwach Białowieża, Hajnówka i Browsk. Raport NIK-u zadaje kłam temu, co od kilku lat jest powtarzane przez ekologów. Zresztą po opublikowaniu raportu NIK  można przeczytać opinie, które nie pokrywają się z raportem albo są odminnie rozumiane przez autorów artykułów prasowych. W artykułach prasowych nie zauważono, iż na terenie nadleśnictw Puszczy Bialowieskiej nie dochodziło do rabunkowej wycinki drzew. Dane jednoznacznie wskazują, że leśnicy w/w nadleśnictw nie zrealizowali nawet planu pozyskania drewna. Pozyskano  81 % masy  przewidzianej  w Planie Urządzania Lasu w latach 2002-2011. Zestawienie pozyskania z wyliczeniem intensywności cięć przedstawia poniższa tabela  – sporządzona na podstawie danych z Nadleśnictw: Białowieża, Hajnówka i Browsk. NIK zakwestionował natomiast decyzje byłego ministra środowiska o ograniczeniu pozyskania w Puszczy z 107 tys. m³ do 48 tys.m³, tj. 44,8 % pierwotnego planu ustalonego dla Puszczy w planie na lata 2012-2021. Była to decyzja, pod wpływem ekologicznych lobbystów, niezgodna z opracowanym „kompromisowym” Planem Urządzenia Lasu, który w pierwszej wersji zakładał pozyskanie ponad 200 tys. m³ drewna. Uczestnicy spotkania w wystąpieniach, przede wszystkim związkowcy, wskazywali na bierność w walce z kornikiem drukarzem i straty w drzewostanie ale również wyrażali obawy o dalszą egzystencję pracowników i miejsca pracy. Są zaniepokojeni sytuacją finansową nadleśnictw z terenu Puszczy Białowieskiej, krążącymi informacjami o planowanej reorganizacji nadleśnictw i obawami  zmniejszenia zatrudnienia.

Związek Leśników Polskich w RP, w trosce o dalsze losy Puszczy i pracowników z nią związanych, zamierza zorganizować jesienią br. konferencję na temat zasad postępowania w drzewostanach gospodarczych i ochronnych Puszczy Białowieskiej, w świetle gradacji kornika drukarza. Zaprosimy, oprócz Rady Krajowej ZLP w RP, przedstawicieli nauki, stowarzyszeń leśnych oraz kierownictwa resortu    i generalnej dyrekcji LP, regionalnej dyrekcji LP w Białymstoku oraz nadleśnictw z terenu Puszczy Białowieskiej. Zamierzamy również zaprosić ekologów, w tym wyraźnie opowiadających się za pozostawieniem Puszczy bez działalności człowieka i dopuszczenia do rozpadu drzewostanów z akceptacją składu w drzewostanie Puszczy gatunków pionierskich,  w tym dominującego graba i leszczyny.

Związek Leśników Polskich w RP, niezależnie od przygotowań związanych z organizacją konferencji,  wystąpi również z apelem do Ministra Środowiska oraz Dyrektora Generalnego LP o uznanie gradacji kornika drukarza za stan klęski ekologicznej oraz przywrócenie zadań wg pierwotnego Planu Urządzania Lasu. Zwrócimy się również o utrzymanie nadleśnictw na terenie  Puszczy  wg aktualnego stanu organizacyjnego.

Bronisław Sasin